Badanie USG w ciąży,
a błąd medyczny

Badanie USG w ciąży, a błąd medyczny

Badanie USG to jedno z podstawowych badań, które powinny wykonywać ciężarne. Zwykle dostarcza przyszłym mamom wielu wzruszeń – to właśnie w trakcie badania USG można po raz pierwszy zobaczyć stópki, nóżki, czy usłyszeć bijące serduszko. Warto jednak pamiętać, że badanie USG w ciąży służy przede wszystkim kompleksowej kontroli stanu zdrowia dziecka. To również podstawowe badanie, dzięki któremu kompetentny lekarz może wykryć nieprawidłowości. Badanie USG powinno być wykonane w ciąży co najmniej kilka razy – jeśli wszystko przebiega prawidłowo, wystarczyć powinny trzy badania. Na tle zaniechania wykonania któregoś z badań USG lub nieprawidłowej interpretacji jego wyników również może dojść do błędu medycznego.

Badanie USG w ciąży – na czym polega?

Badanie USG, czyli ultrasonografia to badanie wykonywane u pacjentów w różnych przypadkach – nie tylko u kobiet w ciąży. U ciężarnych odgrywa jednak wyjątkową rolę, ponieważ pozwala ocenić stan i rozmiary płodu.

W badaniu wykorzystywane są fale ultradźwiękowe. Ultradźwięki z głowicy aparatu USG odbijają się od badanych tkanek, a system informatyczny aparatury przetwarza je i wyświetla na ekranie odpowiedni obraz. Obraz jest czarno-biały i niedoświadczonym pacjentkom zwykle wydaje się rozmazany i mało precyzyjny.

Badanie USG w ciąży – do czego służy i ile razy je wykonać?

Przy pomocy badania USG lekarz jest w stanie określić m.in. płeć dziecka czy przewidywany termin porodu. Zwykle odbywa się to już podczas pierwszego z badań – do 14. tygodnia. Margines błędu jest wówczas najmniejszy i wynosi zwykle maksymalnie 5 dni. Badanie służy jednak nie tylko określeniu terminu, ale przede wszystkim kontroli stanu płodu i jego rozwoju. W trakcie badania USG lekarz może ocenić ruchy dziecka czy objętość płynu owodniowego. USG to zwykle również pierwszy krok do skierowania ciężarnej na kolejne badania, w sytuacji gdy lekarz podejrzewa wady rozwojowe płodu.

Jeśli ciąża przebiega „książkowo” zwykle wystarczają trzy badania USG. Pierwsze powinno mieć miejsce pomiędzy 11. a 14. tygodniem, drugie pomiędzy 18. a 23. tygodniem, a trzecie między 28. a 32 tygodniem. Do 11. tygodnia ciąży USG przeprowadza się zwykle przy pomocy sondy dopochwowej. W drugim i trzecim trymestrze ciąży badanie przeprowadzane jest już zazwyczaj przez brzuch.

Przedstawione wyżej terminy badań nie są oczywiście sztywne – wszystko zależy od okoliczności konkretnego przypadku. Dodatkowe badania z pewnością zostaną zlecone pacjentkom, które w ciąży doznają krwawień, cierpią na cukrzycę lub nadciśnienie. Powinien przeprowadzić je lekarz- ginekolog specjalizujący się w ultrasonografii położniczo-ginekologicznej. Badań USG powinno zostać przeprowadzone dokładnie tyle, ile wymaga tego konkretna ciąża.

Badanie USG w ciąży, a błąd medyczny – wyroki sądów. Co jeśli lekarz nie wykona zalecanego badania USG?

Sprawy o okołoporodowy błąd medyczny zazwyczaj są bardzo trudne. Najtrudniejsze są te, w których o sprawiedliwość muszą walczyć matki, których nienarodzone lub dopiero co urodzone dziecko zmarło wskutek błędu lekarza. Niestety zaniechanie wykonania badania USG również może mieć tak dramatyczne skutki i stanowić podstawę do wytoczenia powództwa przeciwko lekarzowi lub szpitalowi.

Niewykonania badania USG tragiczne w skutkach

W wyroku z dnia 14 lutego 2018 r. (sygn.I ACa 1071/17, LEX nr 2475120), Sąd Apelacyjny w Krakowie uznał za błąd medyczny zaniechanie wykonania trzeciego badania USG. Była to tragiczna sprawa pacjentki, której dziecko zmarło wskutek nieprawidłowego monitorowania rozwoju płodu.

Sprawa była trudna i wymagała kilku opinii biegłych. Różniły się one między sobą, jednak sąd dał wiarę opinii biegłych z zakładu medycyny sądowej. W swojej opinii podkreślili oni wyraźnie, że wykonanie trzeciego badania USG w trzecim trymestrze ciąży stanowi wymóg postępowania powszechnie znany i wymagany od każdego specjalisty z dziedziny ginekologii i położnictwa. Zaniechanie przeprowadzenia tego badania, jak również związane z tym niewykrycie małowodzia płodu, może być zakwalifikowane jako błąd medyczny. Sąd, chociaż podkreślił, że nie ma pewności w którym momencie doszło do powikłań i czy akurat było to w okresie zalecanego trzeciego badania USG, przyznał rację pacjentce i biegłym. Uznał, że monitorowanie przebiegu ciąży u pokrzywdzonej pacjentki było pobieżne i niestaranne. Podkreślił, że rzetelne nadzorowanie przebiegu ciąży mogłoby uchronić płód przed obumarciem. Niewątpliwie doszło więc do postępowania sprzecznego z zasadami sztuki medycznej, a więc – do błędu medycznego. Kobieta otrzymała 90 000 zł zadośćuczynienia.

Błąd pomiaru wagi usg

W innej sprawie, w której orzekał Sąd Okręgowy w Nowym Sączu (sygn. akt. I C 78/14) również ważną rolę odegrało zaniechania badania USG. Była to sprawa pacjentki, u której nie przeprowadzono badania kontrolnego i nie zmierzono płodu. Mimo to, lekarze polecili kobiecie rodzić naturalnie. W trakcie porodu wyszło na jaw, że dziecko pacjentki jest płodem makrosomicznym. Personel medyczny musiał zastosować liczne manewry położnicze. Barki noworodka zaklinowały się, wskutek czego doszło do porażenia lewego splotu barkowego. Sąd dał wiarę pacjentce. Podkreślił, że u pacjentki wykonanie badania USG ze względu na historię przebiegu ciąży było niezbędne. Dodał również, że „nawet przy założeniu, że decyzja o porodzie siłami natury, czyli rezygnacja z cesarskiego cięcia była przez Szpital podjęta świadomie, wykonanie badania USG i precyzyjne oszacowanie wymiarów dziecka oraz miednicy pozwoliłoby osobom przyjmującym poród przygotować się na ewentualne komplikacje.” Powódką w sprawie była małoletnia pacjentka, czyli córka pacjentki. Sąd przyznał jej kwotę 200 000 zł oraz uznał odpowiedzialność szpitala za przyszłe skutki powikłań.

Nasza Kancelaria również miała okazję reprezentować Klientkę, w sprawie, w której jednym z błędów lekarzy było niewykonanie przez lekarzy badania USG. Chodziło o badanie po przyjęciu kobiety do porodu. Sprawę rozstrzygała Wojewódzka Komisja ds. Orzekania o Błędach Medycznych , która to przyznała naszej Klientce rację. Za zdarzenie medyczne, uzasadniające przyznanie zadośćuczynienia uznano brak zbadania możliwości pacjentki co do odbycia porodu drogami natury. Szpital ograniczył się jedynie do wpisania wyniku badania USG wykonanego kilkanaście dni wcześniej w innej placówce medycznej. Nie oszacowano prawidłowo biometrii płodu. Okazało się, że była ona znacznie zaniżona, przez co nasza Klientka w trakcie porodu doznała licznych urazów okołoporodowych. Czynniki, zwiększające ryzyko powikłań w sprawie naszej Klientki nie zostały przez szpital zidentyfikowane. Do takiego stanu rzeczy przyczynił się również brak ponownego badania USG, które pozwoliłoby precyzyjnie określić rozmiary płodu i wybrać odpowiednią drogę rozwiązania.

Nieprzeprowadzenie badania USG lub niepodjęcie właściwych działań w związku z wynikami badania USG może zostać uznane za błąd medyczny

Mimo, że nie istnieje jedna, precyzyjna definicja błędu medycznego i nie jesteśmy w stanie odpowiedzieć Ci ze stuprocentową pewnością czy Twój przypadek zostanie zakwalifikowany jako błąd medyczny – na tle badań USG istnieje wiele możliwości popełnienia błędu. Jeśli podejrzewasz, że dodatkowe badanie USG uchroniłoby Ciebie lub Twoje dziecko przed negatywnymi konsekwencjami lub uważasz, że lekarze zignorowali wyniki badania – skontaktuj się z nami. Posiadamy bogate doświadczenie i niejednokrotnie pomagałyśmy pacjentkom w sprawach o okołoporodowe błędy medyczne. Być może nie jest jeszcze za późno i możesz zawalczyć o odszkodowanie za błąd medyczny.