Opinia biegłego w sprawie o błąd medyczny – koszty, cel opinii, przykłady z orzecznictwa
Opinia biegłego w sprawie o błąd medyczny ma ogromne znaczenie. Może przesądzić o sukcesie lub niepowodzeniu całej sprawy. Zarówno sądy, jak również Wojewódzkie Komisje ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych, opinie biegłych traktują priorytetowo. Niekorzystna opinia biegłych może pogrzebać marzenia pacjenta o uzyskaniu sprawiedliwego odszkodowania lub zadośćuczynienia. Zdecydowanie warto wiedzieć więcej o znaczeniu opinii biegłych w sprawach o błąd medyczny i nie bagatelizować ich roli.
Opinia biegłego w sprawie o błąd medyczny – jakie funkcje pełni?
Dowód z opinii biegłego to jeden ze środków dowodowych, które przewiduje kodeks postępowania cywilnego. Głównym powodem, dla którego sąd decyduje się na dopuszczenie opinii biegłego w sprawie, jest konieczność pozyskania wiadomości specjalnych, których nie potrafią udzielić ani sąd ani strony. Jako, że sądy nie są specjalistami w zakresie medycyny, w sprawach o błąd medyczny po opinie biegłych sięgają bardzo często. Opinia biegłego ma na celu doprowadzenie do sprawiedliwego rozstrzygnięcia, poprzez eliminację błędów w rozumieniu różnego rodzaju kwestii medycznych. W praktyce opinie biegłych pojawiają się w wielu sprawach o ustalenie zdarzenia medycznego lub jego skutków przed Wojewódzkimi Komisjami ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych, jak również w postępowaniach sądowych. Zdarza się, że rozstrzygnięcie sprawy o błąd medyczny wręcz nie jest możliwe bez opinii lekarza specjalisty lub nawet zespołu biegłych, składających się z kilku lekarzy dane specjalizacji.
Opinia biegłego w sprawie o błąd medyczny – wniosek dowodowy o powołanie biegłego i koszty
Strona postępowania o błąd medyczny, tj. poszkodowany pacjent lub pozwany szpital lub przychodnia, mogą złożyć wniosek dowodowy o powołanie biegłego w celu wydania przez niego opinii w sprawie. W sprawach o błędy medyczne, biegli to najczęściej lekarze specjaliści w dziedzinie medycyny, której dotyczy sprawa. We wniosku trzeba precyzyjnie wskazać okoliczności, co do których ma się wypowiedzieć powoływany biegły. Samo wskazanie, że strona chciałaby, aby biegły stwierdził, czy doszło do błędu medycznego, to za mało. Strona musi maksymalnie dokładnie wskazać specjaliście co ma zbadać, a także zadać pytania, na które biegły ma odpowiedzieć. W praktyce często strony wnioskują również np. o ocenę skutków błędu medycznego poprzez ustalenie uszczerbku na zdrowiu pacjenta, prognoz w kwestii możliwości powrotu do zdrowia itp. Opinia biegłego nie musi ograniczać się do samej oceny prawidłowości zachowania szpitala lub lekarza.
Strona, wnioskująca o powołanie biegłego, musi również pamiętać, że biegłemu za wykonaną pracę należy się zapłata. Wynagrodzenie biegłego reguluje stosowne rozporządzenie ministra sprawiedliwości. Jego ostateczna wysokość zależy m.in. od tytułu naukowego biegłego i ilości pracy, którą włożył w przygotowanie opinii oraz samo jej sporządzenie. Wynagrodzenie biegłego w sprawach o błąd medyczny może wynosić nawet 2 – 3 tysiące złotych i więcej. O tym, ile ostatecznie otrzyma biegły decyduje postanowienie sądu lub referendarza sądowego, po analizie przestawionego przez biegłego rachunku uzależnionego od nakładu pracy nad sprawą.
Jeżeli biegły sfałszuje opinię, nie otrzyma wynagrodzenia za opinię ani zwrotu kosztów poniesionych w związku z jej sporządzeniem lub złożeniem. Jeśli przedstawiona przez biegłego opinia jest nierzetelna lub biegły spóźnił się z jej przedstawieniem, jego wynagrodzenie ulegnie odpowiedniemu obniżeniu. W takich sytuacjach można też całkowicie odstąpić od przyznania wynagrodzenia lub zwrotu kosztów biegłemu, poniesionych przez niego w związku ze sporządzeniem lub złożeniem opinii.
Opinia biegłego w sprawie o błąd medyczny – przykłady z orzecznictwa
Jak już wspominałyśmy, opinia biegłych może zadecydować o sukcesie sprawy. Potwierdzają to liczne wyroki sądów. Ponadto, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 stycznia 2012 r., sygn. I UK 235/11, wprost stwierdził, że sąd nie może rozstrzygnąć kwestii medycznych wbrew opinii biegłego specjalisty. Inne rozstrzygnięcie musiałoby być poparte wiedzą medyczną, czyli w praktyce – opinią innego specjalisty.
Opinia biegłego okazała się kluczowa m.in. w sprawie rozstrzyganej przez Sąd Okręgowy w Lublinie z 2006 r. (IC 213/04; PiM 2009, nr 4, s. 121). W sprawie chodziło o wykonanie niepotrzebnej operacji u małoletniego pacjenta. Była to poważna operacja biodra, której lekarze podjęli się mimo braku wyraźnych zmian chorobowych, stanowiących podstawę do przeprowadzenia operacji. Lekarze pomylili się i zoperowali dziecku nie to bioderko. Biegły potwierdził, że na zoperowanym biodrze chłopca nie można było w tamtym momencie stwierdzić niebezpiecznych zmian chorobowych, a tym samym konieczności przeprowadzenia poważnego zabiegu. Biegły powołał się również na dokumentację medyczną, która potwierdzała jego stanowisko.
W innej sprawie, w której orzekał Sąd Najwyższy, również z 2006 r. (sygn. akt. IV CSK 80/05) biegli wydali opinię w przedmiocie usunięcia nerki u małoletniej pacjentki. Lekarze usunęli u dziewczynki nerkę, ponieważ doszło do błędu diagnostycznego. Lekarze pomylili nowotwór złośliwy nerki z ich odmiedniczkowym zapaleniem, które prawdopodobnie można byłoby uleczyć farmakologicznie. Tymczasem dokonano resekcji nerki oraz wdrożono chemioterapię. Biegli powołani w sprawie uznali, że co prawda obraz kliniczny małoletniej pacjentki był niejasny i mógł budzić pewnego rodzaju wątpliwości, które uzasadniały konieczność przeprowadzenia dalszej diagnostyki. Biegli wskazali, że w pierwszej kolejności lekarze powinni byli przeprowadzić biopsję nerki. Podkreślili również, że lekarze zbyt pochopnie ocenili wyniki wykonanych badań i nie przestudiowali dogłębnie historii choroby dziewczynki. W ocenie biegłych miała ona kluczowe znaczenie dla podjęcia dalszych działań, a lekarze przede wszystkim powinni najpierw próbować leczyć dziecko farmakologicznie. Korzystna opinia biegłych pozwoliła uzyskać sprawiedliwe zadośćuczynienie. Z pewnością przysłuży się ono dalszemu, kosztownemu leczeniu, którego konieczność spowodował błąd lekarzy.
Opinie biegłych odgrywają również ogromną rolę w sprawach o błędy okołoporodowe. Przykład może stanowić wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 2002 r. (sygn. akt. I ACa 676/01). Przedmiotem sprawy była kontynuacja porodu siłami natury, mimo, że u pacjentki wystąpiły wyraźne przesłanki do wykonania zabiegu cesarskiego cięcia. Potwierdziła to opinia biegłych. Wskazali, że lekarze zbagatelizowali objawy, które jednoznacznie pozwalały stwierdzić, że u pacjentki występuje duże ryzyko wystąpienia wewnątrzmacicznej zamartwicy płodu, będącej skutkiem niedotlenienia. Biegli powołali się m.in. na zapis KTG i osłabione ruchy dziecka. W konsekwencji błędu lekarzy, dziecko doznało szkody w postaci mózgowego porażenia dziecięcego, a opinia biegłych pomogła w uzyskaniu pieniędzy na dalsze leczenie i kosztowną rehabilitację.
Opinia biegłego w sprawie o błąd medyczny – czy zawsze jest konieczna?
Jak to w zwykle bywa w sprawach o błąd medyczny – wszystko zależy od okoliczności konkretnej sprawy. W praktyce często zdarza się, że lekarze mogą leczyć pacjenta na kilka sposobów. Trudne więc byłoby wskazanie przez biegłego jednego właściwego, który mógłby zapobiec błędowi. W momencie badania i diagnozowania pacjenta, lekarz nie zawsze ma możliwość wyboru jedynego, skutecznego sposobu leczenia. W rezultacie często spotkać można przypadki, gdy kilku biegłych, wypowiadając się w tej samej sprawie, wskaże zupełnie inne metody leczenia. Każda z nich będzie dopuszczalna w świetle aktualnej wiedzy medycznej. W konsekwencji udowodnienie, że doszło do błędu medycznego będzie niemożliwe.
Jeśli poszkodowany pacjent dysponuje już orzeczeniem Wojewódzkiej Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych, potwierdzającym, że doszło do zdarzenia medycznego, opinią lekarza orzecznika zakładu ubezpieczeń albo opinią prywatnego biegłego, na pewno warto posłużyć się z nimi w sądzie. Sąd raczej powoła kolejnego biegłego, ale ten będzie miał już wiedzę o opinii innego medyka i jego ustaleniach. Warto rozważyć czy w pozwie wnosić o powołanie jeszcze jednego biegłego albo chociażby dokładnie zastanowić się w jakiej kwestii miałby się on wypowiedzieć. Być może wystarczające okaże się ograniczenie opinii biegłego wyłącznie do ustalenia rozmiarów uszczerbku na zdrowiu pacjenta. Czasem zdarza się, że według biegłego lekarza działanie szpitala może zostać uznane za słuszne albo co najmniej usprawiedliwione, wtedy składamy zastrzeżenia do takiej opinii i walczymy o jej podważenie. Jedno jest pewne, w sprawach o błąd medyczny nie warto działać samodzielnie, bez pomocy prawnika.
Pacjenci często zastanawiają się czy prawnik w sprawach o błąd medyczny jest im w ogóle potrzebny. Zdecydowanie tak – chociażby dlatego, że jeśli nieświadomy pacjent nie zakwestionuje opinii biegłego i nie wskaże jej mankamentów, to sąd nie będzie dociekał czy opinia jest rzetelna. Pacjent w ten sposób może sam siebie pozbawić szansy na wygranie sprawy. Warto więc powierzyć swój los profesjonalistom i dać sobie szansę na sprawiedliwe odszkodowanie lub zadośćuczynienie. Zapraszamy do kontaktu.
