Zakażenie wewnątrzmaciczne płodu – przyczyny, objawy, orzeczenia, konsekwencje
Do zakażenia dochodzi, gdy do organizmu człowieka wnikają szkodliwe drobnoustroje, a następnie dochodzi do ich namnożenia. Do zakażenia może dojść jeszcze w trakcie życia płodowego, w łonie matki. Dochodzi do niego wskutek infekcji wewnątrzmacicznej, zakażeń pochwy lub w konsekwencji działań podjętych w okresie okołoporodowym. W niektórych przypadkach zakażenie wewnątrzmaciczne płodu może powodować zagrożenie dla życia dziecka. Jeśli do zakażenia doszło wskutek błędu medycznego lub lekarze nie rozpoznali w porę tego schorzenia, uzasadnia to roszczenie o odszkodowanie i zadośćuczynienie.
→ Czy Twoje dziecko otrzymało niską punktację Apgar? Jeżeli nie rozwija się prawidłowo pomożemy Ci ustalić czy mogło dojść do błędów personelu medycznego przy porodzie. Masz pytania? Zadzwoń 536 007 001
Zakażenie wewnątrzmaciczne płodu – najczęstsze przyczyny
Istnieje szereg chorób, które po wystąpieniu u matki, mogą spowodować lub znacznie zwiększyć ryzyko wystąpienia zakażenia wewnątrzmacicznego płodu. Należą do nich:
- Zakażenie toksoplazmozą w czasie ciąży. Objawy zakażenia toksoplazmozą w trakcie ciąży są trudne do wychwycenia, ponieważ przypominają zwykłą infekcję wirusową. Najcięższe konsekwencje dla dziecka może spowodować zakażenie się przez kobietę toksoplazmą pomiędzy 10 a 24 tygodniem ciąży, najlżejsze – po 26 tygodniu ciąży. Toksoplazma może spowodować u dziecka zaburzenia narządu wzroku oraz zaburzenia motoryki i rozwoju psychicznego.
- Różyczka. Największe ryzyko powstania wad wrodzonych u płody występuje w przypadku zakażenia do 12 tygodnia ciąży. Wówczas może doprowadzić do poronienia lub wystąpienia wad wrodzonych serca płodu, jego narządów słuchu i wzroku.
- Ospa wietrzna. Zarażenie się ospą przez kobietą ciężarną może mieć wpływ na płód szczególnie w I trymestrze ciąży. Prócz tego, bardzo niebezpieczne jest pojawienie się objawów osypy u matki w okresie 5 dni przed porodem ok. 2-4 dni po porodzie. W takich sytuacjach u noworodka również może pojawić się rozsiana ospa wietrzna.
- Opryszczka u kobiety ciężarnej. Rozróżniamy dwa typy wirusów opryszczki – HSV-1 i HSV-2. W tym przypadku do zakażenia dochodzi najczęściej wewnątrzmacicznie, ale zdarzają się również sytuacje zakażenia podczas porodu. Do infekcji wrodzonych dochodzi najczęściej w III trymestrze ciąży, np. wskutek przedwczesnego pęknięcia błon płodowych.
- Cytomegalia w czasie ciąży. Jest to najczęstsza przyczyna zakażeń wewnątrzmacicznych płodu. Wirus cytomegalii przenosi się przez: ślinę, mocz, krew, spermę i śluz szyjkowy, a także jako następstwo przetaczania krwi i preparatów krwiopochodnych. Do zakażenia płodu może dojść przezłożyskowo. Cytomegalia jest wyjątkowo niebezpieczna, ponieważ przebiega praktycznie bezobjawowo. Najpoważniejsze konsekwencje może spowodować zakażenie cytomegalią w I trymestrze ciąży lub w pierwszych 20 tygodniach ciąży. W tym czasie cytomegalia może spowodować zaburzenia w rozwoju psychoruchowym dziecka, zaburzenia słuchu, wzroku, a także łagodne zaburzenia psychiczne.
- Infekcje pochwy. Nie powodują wad wrodzonych u płodu, ale mimo to ciężarna powinna podjąć odpowiednie leczenie.
Zakażenie wewnątrzmaciczne płodu w zależności od etapu ciąży
Skutki zakażenia wewnątrzmacicznego mogą być różne w zależności od stopnia rozwoju zarodka lub płodu w chwili zakażenia. Jeśli infekcja wystąpi w bardzo wczesnym etapie zarodkowym, może prowadzić do obumarcia zarodka. W sytuacji, gdy do zakażenia dojdzie do 6 tygodnia ciąży (we wczesnej embriogenezie), może spowodować poronienie lub ciężkie wady wrodzone płodu. Na późniejszych etapach embriogenezy (7-12 tydzień ciąży), może prowadzić nawet do całkowitego zahamowania rozwoju wewnątrzmacicznego.
W okresie płodowym, kiedy płód chroniony jest już łożyskiem wodami płodowymi, ryzyko zakażenia nadal występuje. Patogen może przedostać się do płodu drogą przezłożyskową lub wskutek przecieku krwi matki do krążenia płodowego. Może również dostać się tam tzw. drogą wstępującą – wskutek zakażenia pochwy, szyjki macicy, a następnie błon i wód płodowych. Może również do niego dojść wskutek różnych inwazyjnych procedur, takich jak np. pobieranie płynu owodniowego lub wewnątrzmaciczna transfuzja krwi płodu. Częstą przyczyną są również badania przeprowadzane przez pochwę bez odpowiedniego przygotowania. Działania profilaktyczne to pobieranie posiewów z kanału szyjki macicy w końcowych tygodniach ciąży lub tuż przed porodem, a w niektórych sytuacjach – antybiotykoterapia.
W okresie okołoporodowym ryzyko wystąpienia zakażenia wewnątrzmacicznego zwiększają np. urazy okołoporodowe, powstałe w trakcie porodów zabiegowych. W trakcie porodu podejrzenie zakażenia wewnątrzmacicznego powinno być postawione na podstawie co najmniej 2 z przedstawionych objawów – tachykardii matki, podwyższonej temperatury ciała, tachykardii płodu oraz odpływania ropiastego płynu owodniowego. W przypadku podejrzenia zakażenia wewnątrzmacicznego na etapie porodu, należy jak najszybciej wdrożyć terapię antybiotykową o szerokim spektrum działania. Dalsze postępowanie zależy od okoliczności konkretnego przypadku. Jeśli sytuacja na to pozwoli, poród naturalny można kontynuować po 1-2 godzinach. Jeśli nie – powinno zostać przeprowadzone cesarskie cięcie.
Przykład z praktyki – orzeczenie Wojewódzkiej Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych
Nasza kancelaria jakiś czas temu reprezentowała pacjentkę w sprawie, której przedmiotem było zakażenie wewnątrzmaciczne płodu w tracie przebiegu porodu. Komisja uznała, że opieka okołoporodowa oraz przeprowadzenie porodu u powódki było niezgodne z aktualną wiedzą medyczną. W wyniku zaniedbań powódka urodziła martwe dziecko, a z skutkami tragedii nie pogodziła się do dzisiaj.
U powódki wystąpiła tachykardia oraz podwyższona temperatura ciała. Należało zatem podejrzewać, że doszło do zakażenia wewnątrzmacicznego. Tymczasem, w trakcie porodu nie monitorowano wskaźników stanu zapalnego. Nie prowadzono także stałego monitoringu KTG. Dopiero po śmierci dziecka ustalono, że do zgonu doszło na skutek zakażenia bakteriami Enterrococcus faecalis oraz Eschericia coli. Mimo, że poród powódki trwał ponad 9 godzin, lekarze nie zdecydowali się na przeprowadzenie cesarskiego cięcia.
Podsumowując, Komisja ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych uznała, że w sprawie doszło do działań niezgodnych z wiedzą medyczną. Złożył się na to brak zaleceń dotyczących kontroli parametrów poziomu CRP, leukocytów i stężenia prokalcytoniny oraz niewykonanie cesarskiego cięcia przy objawach podwyższonej temperatury ciała i okresowej tachykardii oraz niewdrożenie antybiotykoterapii. Równocześnie Komisja podkreśliła, że chociaż wdrożenie antybiotykoterapii oraz wykonanie cesarskiego cięcia nie dawałyby stuprocentowych szans na uratowanie dziecka, to takie działania zdecydowanie zwiększyłyby szansę powódki na urodzenie zdrowego dziecka.
Konsekwencje zakażenia wewnątrzmacicznego płodu mogą być bardzo poważne – warto walczyć o swoje prawa
Konsekwencje niepodjęcia odpowiednich działań w przypadku wystąpienia zakażenia wewnątrzmacicznego w przytoczonej powyżej sprawie były najpoważniejsze z możliwych – dziecko zmarło. Skutki wewnątrzmacicznego zakażenia płodu mogą być jednak różne. Jeśli uważasz, że w Twojej sprawie doszło do działań niezgodnych z zasadami sztuki medycznej i z powodu błędu okołoporodowego cierpisz Ty lub Twoje dziecko, skontaktuj się z nami. Profesjonalnie zajmiemy się Twoją sprawą i wspólnie ustalimy czy możesz ubiegać się o odszkodowanie i zadośćuczynienie.
Urodzenie martwego dziecka na skutek błędu lekarskiego, a odszkodowanie?
Jeżeli podejrzewasz, że doszło do błędów lub zaniedbań lekarza, które doprowadziły do urodzenia martwego dziecka koniecznie skontaktuj się z nami 536 007 001
